1980 SANATÇILARI

        EmeL sayın biyografisi

Henüz 17 yaşındayken Ankara Gençlik Parkı'nda Necdet Yazar'ın gazinosunda ilk defa sahneye çıktı. 1963 yılında Ankara Radyosu'na sınavla solist olarak girdi ve yaklaşık yedi yıl hizmet verdi. Ankara seyircisi karşısında sahne tecrübesi kazanan sanatçı, Egemen Bostancı'nın teklifiyle İstanbul müzik piyasasına transfer oldu ve Lalezâr Gazinosu’nda assolist olarak sahne almaya başladı. Bu arada İstanbul Radyosu'na geçti ve İstanbul'a yerleşti.

İstanbul'a gidişiyle yoğun bir çalışma dönemine giren Emel Sayın pek çok müzik albümünün yanı sıra sinema filmlerinde de rol aldı. Ancak, 1970'lerin ortasından itibaren Yeşilçam'da başlayan seks filmleri furyası nedeniyle sinemadan uzaklaşarak yalnızca müzikle ilgilenmeye başladı. 2001 yılında Mehmet Ali Erbil'le birlikte Aşkım Aşkım adlı TV dizisinde rol aldı.

13 yaşında Arif Sami Toker’den müzik dersleri almaya başladı. Üç yıl Münir Nurettin Selçuk’tan ders alarak müzik eğitimine devam etti. Edirne/Uzunköprü Gazi Turhan Bey Ortaokulu ve Çapa Lisesi’nden mezun olduktan sonra üç yıl süresince İstanbul Belediyesi Konservatuvarı (Beşiktaş) Şan Bölümü’nde Fransa'da zamanında Münir Nurettin Selçuk'a da hocalık yapmış olan şan hocası Alex Rosenthal dan dersler aldı. Muhittin Sadak'tan da solfej dersleri aldı (dönem arkadaşları Mine Mater, Erkin Koray ile aynı solfej sınıfındaydılar). Bu arada Hürriyet Haber Ajansı'nın açtığı yarışmada Münir Nurettin Selçuk’a ait ağır bir klasik okuyarak ‘Ses Kraliçesi’ seçildi.

GönüL yazar ßiyografisi

 

Gönül Yazar, 12 Ağustos 1940 tarihinde İzmir'de dünyaya geldi. Sanat hayatına, 14 yaşında girdiği Ege Ses Kraliçesi Yarışması'nda birinci seçilerek atıldı.

Necdet Yazar'la evlenerek Ankara Radyosu'na giren sanatçı Fahri Kopuz, Suphi Ziya Özbekkan gibi değerli hocaların birikiminden yararlandı. Ankara Radyosu'ndan İstanbul sahnelerine transfer olduğu ilk yıllardan itibaren daima gözde, daima sevilir bir sanatçı olmayı başardı.

 

Yönetmenliğini Hulki Saner'in yaptığı; başrolünü Göksel Arsoy’la paylaştığı "Taş Bebek" filmi öyle çok sevildi ki o yıldan bu tarafa "Taş Bebek" lakabı sanat yaşamı boyunca büyük yıldızımıza yarenlik etti. İlk filminin ardından baş rollerini devrin en ünlü aktörleriyle paylaştığı onlarca filmde rol aldı.

Karaca Tiyatrosu'nun sahnelediği "Papazlar Trafiği" isimli bir İngiliz piyesinde Gülriz Sururi ve Adile Naşit gibi büyük ustalarla aynı sahneyi paylaşarak tiyatro sahnesinden de sevenlerine seslendi. Alaturka sahnelerin taş bebeği Yatarzdaki okuduğu plaklarıyla ve programlarıyla da beğeni topladı. Yaşar Güvenir'in "Sensiz Saadet Neymiş" isimli bestesini seslendirdiği 45'liği kendisine altın plak kazandırdı

1980lerde MODA

                      

                Tüm modern dönemlerde olduğu gibi, bilindik kültürde 80'ler modası, farklı çağlardan farklı trendleri birleştirmekteydi. Bu yönelim de modanın ilerlemesine yardımcı olmuştur. 80'lerin belirteci haline gelmiş en tutucu ve en erkeksi moda görünümü, geniş kullanım alanına sahip omuz vatkalarıydı.
70'lerin moda silüeti arka tarafı gevşek ve üstten daha geniş giysilerle özdeşleşirken, bu moda türü 80'lerde tamamen değişerek hem erkek hem de kadınlarda gevşek gömlekler ve daha sıkı ve dar pantolonlara dönüşmüştür. Erkekler, insanlara zenginliklerini sergileme eğilimlerinin bir sonucu olarak güçlü takım elbiseler giymeye başladılar. Giyim markaları bu dönemde inanılmaz derece önem kazandılar. Ralph Lauren ve Calvin Klein markaları bunların önde gelenlerindendi.
ABD’de Madonna "Material Girl" olarak anılmaya başlandı ve birçok genç kız onun modasına ayak uydurmaya gayret gösterdiler. Ünlü film Flashdance (1983) genel olarak halk içinde sweatshirtlerin tanınmasını sağladı. TV dizileri olan Dallas ve Dynasty'de benzer etkiyi bırakmışlardır.
Siouxsie ve The Banshees grubunun solisti Siouxsie, punk öncesi 80'ler gotik modasına ilham kaynağı olmuştur.
Yeni Romantik ya da yeni romantisizm, gençler arasında oldukça popüler bir moda akımı olarak 80'li yıllarda ortaya çıkmıştır.

    Kafa bantları 1982 yılında moda oldu. Bu moda ilk Kaliforniya'da başladı ve buradan yayıldı. Diğer yerleşik tarzlar da tozluklar ve minieteklerde yaşandı, özellikle de Amerikalı amigo kızları tarafından giyilen kısa, alt tarafı geniş etekler olan ra-ra etekleri yaygınlaştı.
Profesyonel dansçıların provalarda kullandıkları temel eşya olan tozluklar, 1982 yılında gençler arasında akım haline geldi. Minietekler ilk olarak 70’lerin başında sahneye çıktı. Bu stiller Valley Kız akımının ünlü olduğu zamanda popüler Frank Zappa ve Moon Unit Zappa şarkılarıyla hatırlanmıştır. O zamanlar moda olan birçok şey harcanırken minietekler popüler çizgisini sürdürdü ve 80'ler ve 90'ların başı boyunca iş kadınlarının takımı olmak adına bir seçenek durumunda kaldı. Genel olarak bu mini etekler tozluklarla beraber giyilmekteydi. Bu çizgiler Amerikan Apparel gibi günümüz modasının mağazalarında hala yer bulmaktadır. Görünüş olarak ise tek renk, basit örnekli ve aynı şekillerle 80'lerin silüetini yansıtmaktadır. İngiltere'de tozluklar çoğunlukla dar kotlar, uzun kazaklar veya süeter ve yüksek topuklu ayakkabılarla birlikte giyilmektedir.

1980lerde TÜRKİYE 2.FUTBOL LİGİ

   Günümüzde 1. Lig olarak adlandırılan ligin 18. sezonudur. A Grubu, B Grubu ve C Grubu olarak üç ayrı torba oluşturularak oynanan ligden Göztepe, Sakaryaspor, Diyarbakırspor ile B Grubu'nu ikinci sırada bitirmesine rağmen 1980-81 Federasyon Kupası şampiyonu olan MKE Ankaragücü bir üst lige yükselen takımlar olmuşlardır. 12 Eylül Yönetimi Ankara şehrinin 1. Lig'de temsil edilmemesini bir eksiklik olarak görerek, mücadele ettiği 2. Lig B Grubunu ikinci sırada bitirmesine rağmen Türkiye Kupası şampiyonu olarak MKE Ankaragücü'nün bir üst lige çıkarılmasına karar verdi. Sezonu sonu üç gruptan toplam beş takımın küme düşmesi gerekmesine rağmen bir sonraki sezon için takım sayısının 52'den 60'a çıkarılması nedeniyle küme düşen takım olmamıştır.

Grup aşaması

1. Lig'e yükselenler. (Günümüzdeki adı Süper Lig)

C Grubu

Sıra	Takım	O	G	B	M	A	Y	Av.	P
1	Diyarbakırspor	30	21	5	4	46	19	27	47
2	Samsunspor	30	16	7	7	42	27	15	39
3	Erzurumspor	30	14	7	9	46	24	22	35
4	Tokatspor	30	14	6	10	34	29	5	34
5	Hatayspor	30	13	5	12	38	32	6	31
6	Giresunspor	30	11	7	12	45	34	11	29
7	Tarsus İdman Yurdu	30	11	7	12	33	32	1	29
8	Urfaspor	30	11	7	12	27	31	-4	29
9	İskenderunspor	30	7	14	9	27	29	-2	28
10	Elazığspor	30	11	6	13	29	39	-10	28
11	Sebat Gençlik	30	8	11	11	26	36	-10	27
12	Sivasspor	30	9	8	13	30	35	-5	26
13	Çorumspor	30	10	6	14	22	40	-18	26
14	Erzincanspor	30	8	9	13	23	28	-5	25
15	Mardinspor	30	10	5	15	25	47	-22	25
16	Malatyaspor	30	6	10	14	28	39	-11	22

B grubu

Sıra	Takım	O	G	B	M	A	Y	Av.	P
1	Sakaryaspor	34	24	5	5	60	23	37	53
2	MKE Ankaragücü	34	15	12	7	53	25	28	42
3	Sarıyer	34	17	8	9	42	28	14	42
4	Ankara Demirspor	34	15	10	9	41	24	17	40
5	Kayserispor	34	15	9	10	40	26	14	39
6	Düzcespor	34	12	12	10	27	25	2	36
7	Lüleburgazspor	34	9	15	10	35	38	-3	33
8	Tekirdağspor	34	12	9	13	30	33	-3	33
9	Vefa	34	7	18	9	30	38	-8	32
10	DÇ Karabükspor	34	10	11	13	40	44	-4	31
11	Beykoz	34	9	13	12	32	43	-11	31
12	MKE Kırıkkalespor	34	9	12	13	34	34	0	30
13	Edirnespor	34	12	6	16	33	39	-6	30
14	Karagümrük	34	9	11	14	22	36	-14	29
15	Alibeyköy	34	10	9	15	29	50	-21	29
16	Şekerspor	34	8	12	14	31	39	-8	28
17	Gençlerbirliği	34	8	11	15	30	42	-12	27
18	Kırklarelispor	34	5	17	12	28	50	-22	27

A Grubu

Sıra	Takım	O	G	B	M	A	Y	Av.	P
1	Göztepe	34	22	8	4	71	18	53	52
2	Karşıyaka	34	20	12	2	36	11	25	52
3	Altınordu	34	13	16	5	41	22	19	42
4	Yeşilova	34	12	14	8	31	22	9	38
5	Denizlispor	34	14	8	12	44	33	11	36
6	Bandırmaspor	34	14	8	12	43	41	2	36
7	Ispartaspor	34	13	10	11	41	40	1	36
8	Antalyaspor	34	12	9	13	39	33	6	33
9	Aydınspor	34	11	10	13	31	29	2	32
10	Kütahyaspor	34	11	10	13	25	39	-14	32
11	Konyaspor	34	12	7	15	32	45	-13	31
12	İzmirspor	34	12	6	16	39	39	0	30
13	Ödemişspor	34	11	8	15	23	35	-12	30
14	Manisaspor	34	11	8	15	36	53	-17	30
15	Eskişehir Demirspor	34	9	11	14	26	32	-6	29
16	Balıkesirspor	34	9	11	14	31	43	-12	29
17	Tirespor	34	8	9	17	23	52	-29	25
18	Konya İdman Yurdu	34	3	13	18	18	43	-25	19

1980'lerin kültürü

            1980'lerin kültürü tüm dünya çapında benzer etkiler göstermiştir, şöyle ki; Amerika’daki "Seksenler" ile Avrupa ve Asya’daki "Seksenler" benzerdi.

• 1980’lerin başlarında, atari oyunlarındaki bilgisayar görüntülerinin ilk nesli ünlü Space Invaders atari oyununu yaratıldı (ilk piyasaya sürülüş 1978), daha sonra bunu Pac-Man, Donkey Kong ve Froggerizledi. Bu onyılın sonuna doğru, oyun konsolları atarileri geçmeye başladı. Japon Famicom1985 yılında Amerikan halkına Nintendo Eğlence Sistemleri (NES) olarak tanıtıldı ve insanların video oyunlarına olan ilgisinin yeniden artmasını sağladı.
• Bilgisayar teknolojisi kültürlerin esas görüşlerine girmeye başladı ve ilk olarak Tron (1982) ve WarGames (1983) filmleriyle sinemada bilgisayar teknolojisi kullanılmıştır. CGI özel efektlerinin yerleşmesiyle de film yapımcılığında büyük etkiler oluştu.

• Rubik Küpü, Lahana bebekler, "Baby on Board" işaretleri, Teddy Ruxpin ve Trivial Pursuit Amerikan ve İngiliz halkının ilgisini çekmeyi başardı. Rubik Küpü 1980’leri anlatan bir sembol olarak sıkça kullanılmaktadır.
• Şirinler, Gökkuşağı Brite, Çilekli Gevrek, Ayı Yogi, Benim Küçük Ponyim, GI Joe, Garfield, He-Man ve Evrenin Hakimleri, Thundercats, Voltran ve Otorobotlar gibi çizgi film karakterleri ortaya çıktı ve ticari olarak da kullanılmaya başlandı, böylece 1980’lerde büyük bir moda yaratıldı. Bu karakterlerin birçoğu yirmi yıl sonra yenilenmiş yüzleriyle yeniden ekranlarda görünmeye başlandılar.
• Savaş sanatları ve Ninja düşkünlüğü, Kuzey Amerika’da Kung Fu ve Ninja filmlerinin artmasını sağladı. Karate Çocuk büyük etkiler yaratan bir film oldu ve karateye olan ilgiyi de artırdı. Kendi stillerinde savaş sanatları uzmanlarının çıkmasıyla "McDojo" ve "Bullshido" teknikleri önem kazandı. 1980’lerin sonlarına doğru Ninja Kaplumbağalar çizgifilm kahramanları geniş kitlerere hitap eden ve pazarlama aracı olan bir popüler kültür harikası olmuşlardır.
• "Raybans" veya güneş gözlükleri, Nike tenis ayakkabıları, Members Only ceketleri, erkek şortları ve fanilaları genç aktif neslin "mutlaka giyilmesi gereken" parçaları haline gelmiştir.
• Aerobiğin ünü önemli derecede artmıştır. Bu heves videolarda, modada ve müziklerde yer alma derecesine ulaşmıştır, örneğin Olivia Newton-John'un (Let's Get) Physical klibi, bir dönemin modasına ilham veren 1983 yapımlı Flashdance filmi ve popüler Jane Fonda idman videoları aerobiğin yer aldığı birtakım örneklerdir.
• MTV, Sadece müzik yayını yapan televizyon kanalı, 1981 yılında ABD'de kuruldu.
• 1980'ler boyunca ABD'de Avustralyan pop kültürü yeni etkiler yarattı ve kıtanın kültürünün daha iyi tanınmasını sağladı. Bunlara örnek olarak, Olivia Newton-John, Jacko ve Yahoo Dizileri, INXS,Midnight Oil ve Men at Work müzik grupları, Crocodile Dundee ve Mad Max filmleri, Roos ayakkabı markası ve moda bölümünde Koala Blue zinciri ve ayrıca "shrimp on the barbie" ve Foster's Lager lezzetleri verilebilir.

• Rap müzik, Beat Street, Breakin', ve Breakin' 2: Electric Boogaloo gibi breakdans filmleri sonucunda kültürü ciddi biçimde etkilemeye başladı. Boom kutuları, özellikle breakdans ve daha içlerdeki kentlerin müzik dinleyicileri arasında oldukça yaygınlaşan, hayatın önemli bir aleti haline gelmiştir. "Breakdans savaşları" sokak savaşlarına alternatif olarak daha barışçıl bir mücadele yöntemi olmuştur ve aynı zamanda müzik kliplerinde de kullanılmıştır.
• ABD’de, Latin izleyicilere müzik ve showlar sunmak amacıyla İspanyolca dilinde iki büyük televizyon ve radyo istasyonu kuruldu (Univision — 1985 ve Telemundo — 1986) ve bunların genel yaygın olan medya alışkanlığını kırdığı düşünüldü.

De Lorean ilk olarak 1981 yılında çıktı ve 1983 yılında iflasını ilan etmeden önce üç yıl boyunca üretildi. Bu araba daha sonra 1985 yılında Geleceğe Dönüş filminde kullanılmasıyla üne kavuşmuştur

1980'LER

1980'ler. 1 Ocak 1980'den 31 Aralık 1989'a kadar olan 10 yıllık zaman dilimini kapsamaktadır.

Bu 10 yıl içerisinde görülen, refaha yönelik değişimler yeni endüstri ekonomileri için Batı'nın kültür göçünü, sosyal, ekonomik değişimleri ve genel karışıklıkları ifade eder. Bu süre içerisinde uyuşturucuya karşı küresel bir savaş başlatılır. ABD, otomobil üretimindeki pazarını Japonya'ya ve diğer ülkelere kaptırır. Ucuz iş gücü bunu takip etmiş, birçok küresel üretim tekniklerini Meksika, Kore, Tayvan, Çin ve Doğu Avrupa'daki geleneksel üretim kaleleri almıştır. Yeni orta sınıf ekonomiler eski Sovyet Bloğu Ülkelerinde ve dünyanın diğer bölümlerinde su yüzüne çıkmaya ve radikal dini hareketler Orta Doğu'da kendini açığa çıkartmaya başlamıştır.

Batı dünyası, Ronald Reagan'ın ABD başkanı, Helmut Kohl'ün Almanya şansölyesi, Brian Mulroney'in Kanada başbakanı ve Carlos Salinas de Gortari'nin Meksika başkanı seçilmesi ile sağ görüşlü politikacılar ve yükselen neoliberalizm arasındaki rekabete şahit olmuştur.

Doğu dünyasında ise komünist devletlerin hâkim ekonomilerinin zor duruma düşmesi, Polonya, Macaristan, 1989 Çin Tiananmen meydanı ayaklanması, Çek devrimi gibi birkaç komünist rejimin çökmesi veya çökertilme girişimleri ve Warşova Paktı ile Romanya'daki diktatörlük ve Orta ve Doğu Avrupadaki diğer komünist rejimlerin dönüşümleri, komünist rejimlerde SSCB’deki perestroyka ve glasnostrejimleri gibi yenilikçi politika dalgalarıyla sonuçlandı. Bu, 1980 sonları devletlerin sonbaharının mor geçişi olarak adlandırılır. 1989’da Varşova Paktının dağılmasıyla, Sovyet Birlikleri batı dünyası ile olan düşmanlıklarını terk ettiklerini açıklamış ve böylece Soğuk Savaş bitmiştir. Bu değişimler 1990'lar ve 21. yüzyılda da hissedilmeye devam edilecektir.

Birçok 3. dünya ülkesi, özellikle Afrika ülkeleri, 1980'lerde geniş bir borç krizine şahit olmuşlardır.

1980'ler ayrıca 1970 ve 1990'larda dahi olmayan bir nüfus patlamasına sahne olmuştur. Bu büyüme, sadece gelişmekte olan bölgelerde değil, batı milletlerinde de görülmüştür. Nüfus artışı özellikle Afrika, Orta Doğu ve Güney Asya’da çok hızlıydı ve yıllık artış oranı %4’e yakın olmaktaydı.